Beznadziejny przypadek
Zazwyczaj nie dzielę się takimi informacjami, tak w tym przypadku postanowiłam zrobić wyjątek. Otóż zgłosił się do mnie dzisiaj Klient z zapytaniem, czy w jego sprawie można jeszcze cokolwiek zrobić.
Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Klient powierzył napisanie skargi w swojej sprawie do Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasbourgu profesjonalnemu pełnomocnikowi. Sprawa dotyczyła obniżenia wysokości jego emerytury przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, co skarżący odczuwał jako dyskryminację wobec niego. Sądy krajowe prawomocnie oddaliły jego roszczenia, zatem udał się po sprawiedliwość do Strasbourga. To znaczy, próbował się udać, gdyż skarga została uznana za niedopuszczalną z uwagi na to, że jej przedmiot nie leży w jurysdykcji (właściwości rzeczowej) Trybunału (ratione materiae).
Renty i Emerytury w Europejskiej Konwencji o Prawach Człowieka
Kwestie dotyczące zabezpieczenia socjalnego (w tym rent i emerytur), o ile skarżący wykaże, że miał uzasadnione oczekiwanie, że należą mu się (legitimate expectation) są przez Europejski Trybunał Praw Człowieka rozpatrywane pod artykułem 1 Protokołu 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie to, że w omawianym przypadku pełnomocnik skarżącego poskarżył się wyłącznie pod art. 14 Konwencji (zakaz dyskryminacji).
Osoba, która zajmuje się i decyduje się na złożenie skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka powinna wiedzieć, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału art. 14 nigdy nie występuje samodzielnie. Skarżąc się zawsze należy wskazać w związku z jakim prawem przewidzianym w Konwencji skarżący był dyskryminowany, czy to w związku z art. 2 (prawo do życia), art. 3 (zakaz tortur, nieludzkiego traktowania), art. 6 (prawo do sądu), czy najczęściej w związku z art. 8 (prawo do prywatności i życia rodzinnego).
Dlaczego ta sprawa jest bulwersująca?
W swojej opowieści Klient wspominał, że zapłacił za przygotowanie takiej skargi 15 tysięcy złotych brutto. Biorąc pod uwagę fakt, że niniejszy przypadek obrazuje zupełny brak podstawowej wiedzy o funkcjonowaniu strasburskiego systemu ochrony praw człowieka osoby, która przygotowała skargę, jedyną radą jest, aby weryfikować takie osoby w zakresie posiadanego przez nie doświadczenia oraz wysokości żądanego honorarium.
Zakaz dyskryminacji w Protokole 12 do Europejskiej Konwencji o Prawach Człowieka
Na tle niniejszej sprawy warto wspomnieć, że Polska nie ratyfikowała do dziś Protokołu nr 12 do Konwencji. Artykuł 1 Protokołu nr 12 zawiera ogólny zakaz dyskryminacji i jego stosowanie nie musi być połączone z innym prawem zawartym w Konwencji. Złożenie skargi z powołaniem się na artykuł 1 Protokołu 12 będzie zatem uznane przez Trybunał jako niedopuszczalne z uwagi na to, że w tym przypadku Trybunał nie posiada jurysdykcji ratione personae (więcej o tej przesłance tutaj). Zatem, aby możliwe było złożenie skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącej dyskryminacji, skarżący musi wskazać, które inne prawo zawarte w Konwencji zostało naruszone przez polskie władze.